Λαϊκό παραμύθι - Το πιο γλυκό ψωμί

ΤΟ ΠΙΟ ΓΛΥΚΟ ΨΩΜΙ

Δείτε το κείμενο εδώ

Στόχοι

1. Να ανιχνεύσουν οι μαθητές το πρόβλημα του βασιλιά, τις προτεινόμενες λύσεις και την τελική λύση που δίνει το θετικό αποτέλεσμα.

2. Να έχουν οι μαθητές τη δυνατότητα να χωρίσουν το κείμενο σε ενότητες και να ανασυνθέσουν το νόημα περιληπτικά.

3. Να εντοπίσουν τα κύρια χαρακτηριστικά του παραμυθιού (π.χ. γρήγορη δράση, διάλογος, ηθικό δίδαγμα, λαϊκή μορφή γλώσσας, ευτυχές τέλος)

4. Να είναι σε θέση οι μαθητές να ξεχωρίσουν εικόνες, μεταφορές και παρομοιώσεις.

5. Να παρουσιάσουν στην τάξη ανάλογους μύθους, όπου ο ήρωας περνάει διάφορες δοκιμασίες μέχρι την ικανοποίηση ή την δικαίωσή του. 

Δείτε εδώ το παραμύθι να γίνεται ποίημα!!

ΓΕΝΙΚΑ:

Τα παραμύθια σήμερα θεωρούνται απλώς ως ιστορίες (διδακτικές ή ψυχαγωγικές) για μικρά παιδιά. Τα πράγματα όμως δεν ήταν πάντα έτσι. Τα παραμύθια:

1)      απευθύνονταν σε όλους (σε μικρούς και μεγάλους) και είχαν βαθύτατο συμβολισμό. Εμπερείχαν τη λαϊκή σοφία αιώνων και είχαν σκηνές σκληρές-άγριες

2)      είναι προφορικές διηγήσεις που μεταδίδονταν από γενιά σε γενιά – δεν είναι προϊόντα ενός ατόμου, αλλά συλλογικές λαϊκές συνθέσεις που παραλλάσσονταν (και διαρκώς βελτιώνονταν και εμπλουτίζονταν) από στόμα σε στόμα [Κατά συνέπεια έχουν κοινά χαρακτηριστικά με άλλες λαϊκές δημιουργίες, όπως τα δημοτικά τραγούδια – Έχουν αναλογίες και με τα έπη (επική ποίηση) που ήταν επίσης προφορικές-λαϊκές συνθέσεις, όπως θα δούμε και στην Οδύσσεια]

[Οι Αδερφοί Γκριμ στη Γερμανία άρχισαν να καταγράφουν τον 19^ο αιώνα τα παλιά γερμανικά παραμύθια,όπως τα άκουγαν από τους παραμυθάδες και σιγά σιγά να αφαιρούν τις άγριες και ακατάλληλες σκηνές και να τα απλοποιούν και να τα αλλάζουν για να τα κάνουν κατάλληλα αναγνώσματα για τα μικρά παιδιά]

ΕΙΔΗ:

• διδακτικά (έχουν διδακτικό περιεχόμενο)
• μαγικά (έχουν κάποια μαγικά-υπερφυσικά στοιχεία: πχ τα ζώα μιλούν, μαγικά αντικείμενα (σκούφος, δαχτυλίδι κλπ) που κάνει τον ήρωα αόρατο ή μεταμορφώνει τον ίδιο ή τους άλλους κλπ (παραδείγματα)

ΗΡΩΕΣ – ΡΟΛΟΙ:

Στα παραμύθια οι ήρωες συνήθως είναι ή καλοί ή κακοί. Παρατηρούμε συχνά τους ακόλουθους ρόλους ηρώων:

• Ήρωας (υπάρχει πάντα ένας ήρωας ή ηρωίδα, το κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας, που κατά κανόνα είναι καλός/ή)
• Βοηθός/οί του ήρωα (ο ήρωας συνήθως συναντά κάποιο/α πρόσωπο/α που τον βοηθούν ιδιαίτερα όταν αντιμετωπίζει κάποιες δυσκολίες και κάποιες καταστάσεις στις οποίες δεν μπορεί να βρει λύση μόνος του – πχ η καλή νεράιδα στην Σταχτοπούτα κλπ)
• Αντίπαλος/οι του ήρωα (πολλές φορές υπάρχει κάποιο πρόσωπο/α που φέρνει συνέχεια εμπόδια στον ήρωα πχ ο κακός δράκος στον Κοντορεβυθούλη, η μάγισσα στο Χάνσελ και Γκρέτελ, ο κακός λύκος στην Κοκκινοσκουφίτσα, κλπ)

ΔΟΜΗ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ

Επιπλέον, στα παραμύθια παρατηρούμε συνήθως τα ακόλουθα στοιχεία-στάδια στην εξέλιξη της διήγησης:

• Σκοπός – αναζήτηση (στα παραμύθια υπάρχει πάντα κάποιος σκοπός, στόχος ή κάποιο πράγμα, κάποιο πρόσωπο, ή κάποια κατάσταση, δηλαδή κάποιο αντικείμενο αναζήτησης πχ να γίνει καλά, να βρει την ευτυχία, να βρει το αθάνατο νερό, να βρει και να σώσει την βασιλοπούλα από κάποια συμφορά, κλπ)
• Δοκιμασίες (ο ήρωας συχνά αντιμετωπίζει κάποιες δοκιμασίες, προκειμένου να πετύχει το σκοπό του, όπου ο βοηθός του συμπαραστέκεται και ο αντίπαλος τον εμποδίζει – πολλές φορές είναι 3 (παραμύθι βιβλίου) ή 12 (άθλοι του Ηρακλή) που είναι πολλαπλάσιο του 3 : αυτό είναι χαρακτηριστικό και των δημοτικών τραγουδιών και του έπους)
• Λύση (κατά κανόνα έχουμε καλό και ευτυχισμένο τέλος, ο ήρωας βρίσκει αυτό που αναζητά ή πετυχαίνει τον σκοπό του) 

Δραστηριότητες:

• Μπορείτε  να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα με τα κατάλληλα στοιχεία μέσα από το κείμενο:

Πρόσωπα	κύρια/πρωταγωνιστές δευτερεύοντα/βοηθητικά
Τόπος	1. 2.
Χρόνος	κάποτε μια μέρα ………
Δράση	το πρόβλημα του βασιλιά ……….. ………..

• Τώρα με βάση τα στοιχεία του πίνακα ανασυνθέστε το νόημα του παραμυθιού περιληπτικά σε μία παράγραφο, προσέχοντας να μην παραλείψετε τα βασικά στοιχεία του κειμένου και ταυτόχρονα να μην φορτώσετε την παράγραφό σας με δευτερεύουσες λεπτομέρειες.