Το αρχαίο ελληνικό θέατρο άκμασε στα κλασικά χρόνια. Όμως οι ρίζες του είναι πανάρχαιες και τα πρώτα του βήματα ανιχνεύονται στην Αρχαϊκή εποχή, τον 6ο αιώνα π.Χ. Όταν παρακμάζει το έπος, προβάλλει η λυρική ποίηση και όταν αυτή πλησιάζει στο τέλος της, γεννιέται το δράμα. Ο Αριστοτέλης γράφει ότι η τραγωδία αναπτύχθηκε ἀπὸ τῶν ἐξαρχόντων τὸν διθύραμβον (Ποιητική 1449a), δηλαδή από τους κορυφαίους τραγουδιστές που καθοδηγούσαν τους Χορούς όταν έψαλλαν λατρευτικά τραγούδια για τον Διόνυσο.
Κατά τον Ηρόδοτο, ο Αρίων ήταν ο πρώτος που συνέθεσε, ονομάτισε και δίδαξε διθύραμβο στην Κόρινθο, στην αυλή του Περιάνδρου. Ωστόσο, ο διθύραμβος ήταν πολύ νωρίτερα γνωστός, πχ. στον Αρχίλοχο, που έγραψε (αποσπ. 120 W):
Ξέρω να αρχίσω πρώτος όμορφο τραγούδι του Διονύσου,
διθύραμβο, όταν το κρασί σαν κεραυνός μου φλόγισε τα φρένα.
Ως λατρευτικό τραγούδι ο διθύραμβος είχε στο περιεχόμενό του αφηγηματικά και στην παρουσίασή του μιμητικά στοιχεία. Με την καθοδήγηση των εξαρχόντων του ο Χορός θα διηγόταν, και με τις χορευτικές κινήσεις του θα αναπαριστούσε, τα πάθη και τα κατορθώματα του θεού.
Νωρίς, μέσα στον 6ο αιώνα π.Χ. υποθέτουμε, οι εξάρχοντες ξεκίνησαν σιγά σιγά να παρεμβαίνουν στο τραγούδι, αντιπροσωπεύοντας κάποιο συγκεκριμένο πρόσωπο της αφήγησης. Έτσι ο κορυφαίος τραγουδιστής απέκτησε ξεχωριστό ρόλο και μπορούσε, με την υποθετική του ταυτότητα, να ὑποκρίνεται, δηλαδή να απαντά στις ερωτήσεις του Χορού. Στα αρχαία ελληνικά ὑποκρίνομαι σημαίνει "απαντώ"(όπως σήμερα αποκρίνομαι -ανταποκρίνομαι-απόκριση), και ὑποκριτής είναι αρχικά "αυτός που δίνει απαντήσεις", αργότερα και ο ηθοποιός.
Με τον καιρό εμφανίστηκαν διθυραμβικά τραγούδια με θέματα τις ιστορίες άλλων θεών και ηρώων. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του διθυράμβου Θησεύς του Βακχυλίδη. Σε αυτό ο Χορός, που τον αποτελούν, υποτίθεται, Αθηναίοι της εποχής του μύθου, ρωτά τον βασιλιά Αιγέα, που παριστάνεται από τον κορυφαίο, γιατί ακούστηκε πολεμικό σάλπισμα. Αυτός απαντά, αποκρίνεται πως πλησιάζει στην Αθήνα ένας άγνωστος νέος, φοβερός και τρομερός, σκοτώνοντας στο δρόμο του πλήθος από θηρία και ληστές -ο Θησέας.
Κατά τον Ηρόδοτο, ο Αρίων ήταν ο πρώτος που συνέθεσε, ονομάτισε και δίδαξε διθύραμβο στην Κόρινθο, στην αυλή του Περιάνδρου. Ωστόσο, ο διθύραμβος ήταν πολύ νωρίτερα γνωστός, πχ. στον Αρχίλοχο, που έγραψε (αποσπ. 120 W):
Ξέρω να αρχίσω πρώτος όμορφο τραγούδι του Διονύσου,
διθύραμβο, όταν το κρασί σαν κεραυνός μου φλόγισε τα φρένα.
Ως λατρευτικό τραγούδι ο διθύραμβος είχε στο περιεχόμενό του αφηγηματικά και στην παρουσίασή του μιμητικά στοιχεία. Με την καθοδήγηση των εξαρχόντων του ο Χορός θα διηγόταν, και με τις χορευτικές κινήσεις του θα αναπαριστούσε, τα πάθη και τα κατορθώματα του θεού.
Νωρίς, μέσα στον 6ο αιώνα π.Χ. υποθέτουμε, οι εξάρχοντες ξεκίνησαν σιγά σιγά να παρεμβαίνουν στο τραγούδι, αντιπροσωπεύοντας κάποιο συγκεκριμένο πρόσωπο της αφήγησης. Έτσι ο κορυφαίος τραγουδιστής απέκτησε ξεχωριστό ρόλο και μπορούσε, με την υποθετική του ταυτότητα, να ὑποκρίνεται, δηλαδή να απαντά στις ερωτήσεις του Χορού. Στα αρχαία ελληνικά ὑποκρίνομαι σημαίνει "απαντώ"(όπως σήμερα αποκρίνομαι -ανταποκρίνομαι-απόκριση), και ὑποκριτής είναι αρχικά "αυτός που δίνει απαντήσεις", αργότερα και ο ηθοποιός.
Με τον καιρό εμφανίστηκαν διθυραμβικά τραγούδια με θέματα τις ιστορίες άλλων θεών και ηρώων. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του διθυράμβου Θησεύς του Βακχυλίδη. Σε αυτό ο Χορός, που τον αποτελούν, υποτίθεται, Αθηναίοι της εποχής του μύθου, ρωτά τον βασιλιά Αιγέα, που παριστάνεται από τον κορυφαίο, γιατί ακούστηκε πολεμικό σάλπισμα. Αυτός απαντά, αποκρίνεται πως πλησιάζει στην Αθήνα ένας άγνωστος νέος, φοβερός και τρομερός, σκοτώνοντας στο δρόμο του πλήθος από θηρία και ληστές -ο Θησέας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.